การทำกายภาพก่อนและหลังการผ่าตัด โดยแพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู สำคัญอย่างไร
ศูนย์ : ศูนย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู
บทความโดย : พญ. พรพรรณ พานเพียรศิลป์
การทำกายภาพบำบัดก่อนและหลังการผ่าตัด ไม่ว่าจะเป็นการทำที่บ้านหรือที่โรงพยาบาล ถือเป็นขั้นตอนที่สำคัญในการเตรียมความพร้อมทั้งด้านร่างกาย และจิตใจ ลดความกังวลต่างๆ ก่อนการผ่าตัด รวมไปถึงช่วยบรรเทาอาการเจ็บปวด สร้างความแข็งแรงให้กับกล้ามเนื้อ ลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อน ด้วยท่าทางที่ถูกต้องเหมาะสม โดยแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟูและนักกายภาพบำบัด ช่วยให้สามารถดำเนินชีวิตได้ตามปกติหลังการผ่าตัดได้ง่ายขึ้น
สารบัญ
การกายภาพบำบัดคืออะไร
การกายภาพบำบัด คือ การฟื้นฟูร่างกายด้วยวิธีการออกกำลังกายและการใช้อุปกรณ์พิเศษอย่างถูกต้องและเหมาะสม โดยมีเป้าหมาย เพื่อเพิ่มความแข็งแรงให้กับกล้ามเนื้อ ลดความเจ็บปวด เพิ่มการขยับ การเคลื่อนไหวของข้อต่างๆ อวัยวะต่างๆ ของร่างกาย การลดอาการหอบเหนื่อยที่เกิดขึ้นหลังผ่าตัด ในเทคนิคที่ถูกต้อง เคลื่อนไหวอย่างถูกวิธี จะช่วยให้ร่างกายกลับมาแข็งแรงได้เร็วขึ้น โดยแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟูและนักกายภาพบำบัด
ประโยชน์ของการกายภาพก่อนและหลังการผ่าตัด
- สร้างความเข้าใจถึงสถานการณ์ ทราบรายละเอียดขั้นตอนการผ่าตัด สิ่งที่จะพบทั้งก่อนและหลังผ่าตัดอย่างครบถ้วน
- คลายความกังวลของผู้ป่วยและครอบครัว
- ได้ฝึกลักษณะท่าทางที่ถูกต้อง ทั้งการยืน เดิน นั่ง นอนในชีวิตประจำวันและการทำงาน
- ฝึกออกกำลังกายเบื้องต้น เพื่อนำไปปฏิบัติหลังได้รับการผ่าตัด
- ช่วยเพิ่มความสมดุลด้านความแข็งแรง ความทนทาน และความยืดหยุ่นกับกล้ามเนื้อ
- ช่วยลดอาการปวดที่เกิดขึ้นหลังจากการผ่าตัด
- ฝึกการใช้อุปกรณ์ช่วยพยุงตัว อุปกรณ์การช่วยเดินต่างๆ ในช่วงแรกหลังจากการผ่าตัด
- ลดความเสี่ยงในการเกิดอาการแทรกซ้อน ผู้ป่วยฟื้นตัวได้เร็วยิ่งขึ้น
- ลดระยะเวลาในการพักฟื้นในโรงพยาบาล
วิธีกายภาพก่อนการผ่าตัดมีอะไรบ้าง
- แพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟู อธิบายความเหตุผล ความสำคัญ และเป้าหมาย ที่ต้องมีการฝึกโปรแกรมต่างๆ การทำกายภาพทั้งก่อนและหลังการผ่าตัด พร้อมอธิบายเกี่ยวกับโปรแกรมการฟื้นฟูหลังการผ่าตัดต่างๆ
- แนะนำวิธีบริหารเพื่อเพิ่มศักยภาพปอด และปฏิบัติตัวเบื้องต้น เช่น การฝึกหายใจช้าๆ การผ่อนลมหายใจ การฝึกกระบังลม เป็นต้น เนื่องจากการผ่าตัดบางชนิด มีการใส่ท่อช่วยหายใจ จึงต้องมีการบริหารกล้ามเนื้อที่ช่วยในการฝึกหายใจลึก การฝึกขยายปอดให้ถูกต้อง สอนและฝึกการหายใจเข้าลึกเต็มที่ ฝึกไอหรือการกระแอมอย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนหลังการผ่าตัด และบรรเทาอาการเจ็บปวดที่เกิดหลังผ่าตัด
- ฝึกท่าทางที่ถูกต้อง ทั้งการยืน เดิน นั่ง นอนหลังการผ่าตัด
- นักกายภาพบำบัด จะสอนและให้ฝึกพัฒนากล้ามเนื้อ เช่น กล้ามเนื้อขา กล้ามเนื้อหลัง เป็นต้น
- สอนเทคนิคการออกกำลังกายบนเตียงเพื่อลดอาการบวมบริเวณที่เกี่ยวข้อง
ทั้งนี้วิธีการกายภาพบำบัดก่อนและหลังการผ่าตัดจะแตกต่างกันตามแต่ชนิดของการผ่าตัด โดยมีแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟูและนักกายภาพบำบัด เข้ามามีส่วนร่วมในการรักษา เพื่อให้ผู้ป่วยได้ฟื้นฟูสมรรถภาพ และกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้เร็วมากยิ่งขึ้น ทั้งนี้สามารถส่งข้อมูลปรึกษาแพทย์ออนไลน์ได้ข้างล่างนี้เลย
 โรคยอดฮิตของคนวัยทงาน-02.jpg)