การฉีดยาเข้าที่โพรงกระดูกสันหลัง หยุดปวดหลัง โดยไม่ต้องผ่าตัด
ศูนย์ : ศูนย์กระดูกสันหลัง
บทความโดย : นพ. ธีรฉัตต์ ธนะสารสมบูรณ์
อาการปวดหลังส่วนใหญ่มักเกิดจากการอักเสบภายในโพรงประสาทและบริเวณที่อยู่ของรากประสาท ซึ่งอาจมีสาเหตุจากหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท การอักเสบของกระดูกข้อต่อ เมื่อเส้นประสาทอักเสบจึงทำให้เกิดอาการปวดหลัง ปวดร้าวไปตามกล้ามเนื้อที่เส้นประสาทไปเลี้ยง เช่น ปวดหลัง ปวดก้น ปวดขาร่วมกับมีอาการชา โดยอาการเหล่านี้สามารถรักษาได้ ด้วยการการฉีดยาเข้าโพรงประสาท เพื่อลดการอักเสบ ลดอาการปวดหลัง
ฉีดยาเข้าที่โพรงกระดูกสันหลังคืออะไร?
การฉีดยาเข้าที่โพรงกระดูกสันหลัง เป็นวิธีการที่ไม่ต้องผ่าตัดเพื่อบรรเทาอาการ เพื่อหาสาเหตุของอาการปวดหลังหรือคอ ส่วนใหญ่จะเป็นการฉีดยาผสมระหว่างคอร์ติโคสเตียรอยด์และยาชา ฉีดเข้าไปในโพรงกระดูกสันหลังหรือใกล้กับบริเวณที่มีอาการปวด โดยการใช้เครื่องเอกซเรย์ชนิดเคลื่อนที่ได้ที่เรียกว่า ฟลูออโรสโคปี (fluoroscopy) เพื่อตรวจสอบตำแหน่งที่ถูกต้องของเข็ม และยืนยันตำแหน่งโดยการฉีดสีสารทึบแสงเอกซเรย์ (contrast dye)ู่
การฉีดยาเข้าที่โพรงกระดูกสันหลัง จะช่วยลดการบวมการอักเสบของเส้นประสาทที่ถูกกดทับ ทำให้การไหลเวียนของเส้นเลือดที่ไปเลี้ยงที่บริเวณเส้นประสาทบริเวณกระดูกสันหลังดีขึ้น เส้นประสาทยุบบวมจากการอักเสบจึงทำให้อาการปวดหลังของผู้ป่วยดีขึ้น นอกจากนี้การฉีดยายังจะช่วยลดอาการชาและอาการอ่อนแรงอันเนื่องมาจากการอักเสบของเส้นประสาทได้
ฉีดยาเข้าโพรงที่กระดูกสันหลังรักษาโรคใดได้บ้าง?
สามารถใช้ได้ทั้งโรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท โรคโพรงประสาทตีบแคบ กระดูกสันหลังเสื่อม หรือกระดูกสันหลังเคลื่อนทับเส้นประสาท และกลุ่มอาการปวดสะโพกร้าวลงขา จากสาเหตุอื่นๆ โดยผลการรักษาสำหรับโรคหมอนรองกระดูกมักจะดีกว่าด้วยเหตุที่โรคหมอนรองกระดูกมีโอกาสหายเองตามธรรมชาติอยู่แล้ว
ฉีดยาเข้าโพรงที่กระดูกสันหลังเหมาะกับใคร?
วิธีการนี้เหมาะสมเป็นอย่างมากสำหรับผู้ป่วยที่ไม่ต้องการรักษาด้วยการผ่าตัดกระดูกสันหลัง หรือมีความเสี่ยงสูงจากการผ่าตัด รวมไปถึง
- ผู้ที่มีอาการปวดจนกระทั่งไม่สามารถใช้ชีวิตประจำวันตามปกติได้
- ผู้ที่มีอาการปวดจนรบกวนการนอนหลับ
- ผู้ป่วยที่ไม่ประสบผลสำเร็จจากการรักษาแบบอื่นๆ เช่น ยารับประทาน และเวชศาสตร์ฟื้นฟู
- ผู้ป่วยที่แพทย์แนะนำให้เข้ารับการฉีดยาเข้าที่โพรงกระดูกสันหลัง
ขั้นตอนการฉีดยาเข้าโพรงที่กระดูกสันหลัง
แพทย์จะสอดเข็มขนาดเล็กเข้าไปโดยใช้เครื่องเอกซเรย์เพื่อช่วยตรวจสอบตำแหน่งของเข็ม หลังจากสอดเข้าไปแล้วจะฉีดยาผสมระหว่างยาชาและสเตียรอยด์เข้าไป จากนั้นจะเฝ้าสังเกตผู้ป่วยเป็นเวลา 30 นาที เพื่อความปลอดภัยควรมีผู้มารับผู้ป่วยกลับบ้าน และพักผ่อนอย่างน้อย 24 ชั่วโมงหลังจากนั้น ในผู้ป่วยบางรายสเตียรอยด์จะออกฤทธิ์ในอีกสองถึงสามวัน โดยปกติแล้วผลการฉีดยาเข้าที่โพรงกระดูกสันหลังจะมีผลอยู่ประมาณ 3-6 เดือน
การฉีดยาเข้าที่โพรงกระดูกสันหลังให้ประสิทธิผลดีที่สุดเมื่อทำร่วมกับกายภาพบำบัด และ/หรือโปรแกรมการออกกำลังกายที่บ้านเพื่อสร้างความแข็งแรงให้แก่กล้ามเนื้อหลังและคอ สำหรับผู้ป่วยที่อาการปวดบรรเทาลงมากแล้ว การรักษาเพิ่มเติมหรือการผ่าตัดอาจไม่จำเป็นก็ได้
เตรียมตัวก่อนและหลังฉีดยา
การฉีดยาจะช่วยบรรเทาอาการปวดลงได้ถึง 70% โดยทั่วไปจะมีผลอยู่นาน 3-6 เดือน ส่วนใหญ่หลังฉีดอาการมักจะดีขึ้นภายใน 1 สัปดาห์ สามารถกลับมาเคลื่อนไหวและใช้ชีวิตประจำวันได้ดีขึ้น ซึ่งการตอบสนองต่อการรักษาด้วยการฉีดยาเข้าที่โพรงประสาทนั้นขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของการกดทับเส้นประสาทจากภาวะเสื่อมของหมอนรองกระดูกสันหลัง รวมทั้งลักษณะการทำงานของผู้ป่วยและพฤติกรรมของผู้ป่วย ถ้าผู้ป่วยยังคงกลับไปทำงาน ยกของหนัก และนั่งกับพื้น ซักผ้า ปลูกต้นไม้ หรือยกของไม่ถูกวิธี ก็จะทำให้อาการปวดหลังไม่สามารถหายได้ อาการอาจจะดีขึ้นเฉพาะในช่วงที่ฉีดยา หรือรับประทานยาเท่านั้น
อย่างไรก็ตามอาการปวดหลัง มีโอกาสกลับมาเป็นอีกครั้ง เพราะเป็นกระบวนการเสื่อมของร่างกาย การฉีดยาสามารถฉีดซ้ำได้ตามอาการ ถ้าหมอนรองกระดูกที่เคลื่อนมีขนาดใหญ่และมีการกดทับเส้นประสาทมาก หรือมีอาการปัสสาวะลำบาก กลั้นปัสสาวะไม่ได้ ก็อาจจะพิจารณาให้การรักษาด้วยการผ่าตัดผ่านกล้องเอ็นโดสโคป เพื่อเอาส่วนที่มีการกดทับเส้นประสาทออก
