ลูกขยี้ตาบ่อยๆ อย่าวางใจ ระวัง..เยื่อบุตาอักเสบ ตาแดง
ศูนย์ : ศูนย์สุขภาพเด็ก
บทความโดย : พญ. วราลี ผดุงพรรค
รู้หรือไม่ว่าโรคตาแดงไม่ได้เป็นได้เฉพาะในผู้ใหญ่เท่านั้น แต่ในเด็กก็เป็นได้ด้วยเช่นกัน หากเด็กมีอาการตาแดง มีขี้ตาแฉะคันตา ขยี้ตาบ่อยๆ อย่าวางใจ เพราะนี่คืออาการเริ่มแรกของโรคเยื่อบุตาอักเสบ หรือโรคตาแดง ที่อาจลุกลามทำให้กระจกตาอักเสบได้ แล้วอาการเยื่อบุตาอักเสบ ตาแดงในเด็กมีสาเหตุมาจากอะไร จะรักษาได้ไหม ไปหาคำตอบกันได้ในบทความนี้
รู้จักเยื่อบุตาอักเสบในเด็ก
เยื่อบุตาอักเสบ หรือ โรคตาแดง (conjunctivitis) คือ ภาวะที่เยื่อบุตาเกิดการอักเสบหรือติดเชื้อ ซึ่งเยื่อบุตาเป็นเยื่อเมือกใสที่คลุมตาขาวและบุด้านในของเปลือกตา สาเหตุของเยื่อบุตาอักเสบ แบ่งเป็น 2 ชนิดคือ
- ชนิดติดเชื้อ ทั้งจากเชื้อไวรัส เช่น เชื้อไวรัสอะดีโน (Adenovirus) ซึ่งทำให้เกิดอาการเจ็บคอและมีไข้สูง และเชื้อแบคทีเรียบางชนิด เช่น สแตฟิโลค็อกคัส ออเรียส (Staphylococcus Aureus) และสเตรปโตค็อกคัส นิวโมเนียอี (Streptococcus Pneumoniae) เป็นต้น ซึ่งส่วนใหญ่แล้วจะติดต่อจากการสัมผัส โดยเฉพาะเด็กเล็กที่เริ่มหยิบจับสิ่งของต่างๆ รอบตัวได้เองเชื้ออาจติดมากับมือ แล้วมาจับหน้า เอามือเข้าปากหรือเอามือขยี้ตาทำให้ได้รับเชื้อ เป็นสาเหตุที่เด็กเป็นโรคตาแดงง่ายและเป็นมากกว่าผู้ใหญ่
- ชนิดไม่ติดเชื้อ อาจเกิดจากสิ่งแปลกปลอม ฝุ่นละอองทำให้ระคายเคือง หรือจากโรคภูมิแพ้ เช่น ละอองเกสรดอกไม้ หญ้า ฝุ่นจากสัตว์เลี้ยง สุนัข แมว ไรฝุ่น โดยภายหลังได้ นอกจากนี้เยื่อบุตาอักเสบอาจเกิดจากอุบัติเหตุ เกิดจากการแพ้ยาได้
อาการเยื่อบุตาอักเสบในเด็ก
สำหรับเด็กที่เป็นโรคตาแดง อาการจะเริ่มจากเด็กจะคันตา ขยี้ตาบ่อยๆ จากนั้นตาจะเปลี่ยนเป็นสีแดงชัดเจน มีขี้ตา น้ำตาไหล กระพริบตาบ่อย เจ็บตา มีขี้ตามาก โดยจะมีขี้ตาสีขาว เหลือง หรือเขียวได้ ซึ่งอาจทำให้ลืมตาได้ลำบากในเวลาตื่นนอนตอนเช้า เปลือกตาเริ่มบวมแดง อาจเป็นตาข้างใดข้างหนึ่งก่อนแล้วลามไปตาอีกข้างหนึ่ง โดยอาการเยื่อบุตาอักเสบสามารถแบ่งได้ดังนี้
- เยื่อบุตาอักเสบจากเชื้อไวรัส เด็กจะมีอาการตาแดง เคืองตา มีน้ำตาไหล ต่อมน้ำเหลืองหน้าหูโต อาจมีอาการตาบวม หรือปวดตาเล็กน้อย จะมีอาการกลัวแสง มองแสงนานไม่ได้ มีอาการแสบตาหากสัมผัสแสง รวมทั้งอาจมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ไข้ อาการหวัด หรือการติดเชื้อเกี่ยวกับการหายใจอาการเยื่อบุตาติดเชื้อ การอักเสบของกระจกตา โดยลักษณะตาแดงจากไวรัสจะหายเองภายใน 2-3 สัปดาห์
- เยื่อบุตาอักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย เด็กจะมีอาการตาแดงเข้มมาก มีขี้ตามากออกสีเหลืองหรือสีเขียว ซึ่งจะเกิดมากหลังการตื่นนอน มีขี้ตาเกาะกรัง ทำให้ลืมตาไม่ขึ้น อาการอักเสบมักจะเกิดขึ้นทั้งสองข้างของตา
- เยื่อบุตาอักเสบที่มีสาเหตุจากการแพ้ มักมีอาการ เช่น คันตา น้ำตาไหล หรือตาบวม และมักพบร่วมกับอาการภูมิแพ้จมูกอักเสบด้วย ได้แก่ จาม คันจมูก น้ำมูกไหล คัดจมูก
การรักษาเยื่อบุตาอักเสบในเด็ก
เมื่อพบว่าเด็กมีอาการตาแดงไม่ควรไปซื้อยาทาหรือยาหยอดตามาหยอดรักษาเอง ควรพามาพบจักษุแพทย์หรือกุรมารแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยว่าเป็นเยื่อบุตาอักเสบเกิดจากเชื้อไวรัส แบคทีเรีย สารก่อภูมิแพ้ หรืออาจจะเกิดจากโรคอื่น เช่น อาจมีสิ่งแปลกปลอมเข้าในตาแทนที่จะเป็นโรคตาแดง ถ้าได้รับเชื้อแบคทีเรียซึ่งพบได้บ่อย จะรักษาด้วยการใช้ยาหยอดตาเพื่อทำการฆ่าเชื้อ และคอยประคบเย็น เพื่อลดอาการบวมของเปลือกตา ให้รู้สึกสบายตามากขึ้น ประคบครั้งละ 5-10 นาที วันละ 2-3 ครั้ง ประมาณ 5-6 วันอาการจะดีขึ้น โดยทั่วไปแล้วโรคนี้อาการจะดีขึ้นภายใน 7-10 วัน แต่หากมีการติดเชื้อ อักเสบลามไปที่กระจกตา (ตาดำ) ก็ต้องใช้เวลานานกว่าจะหาย
วิธีทำความสะอาดตา ถ้าเด็กมีน้ำตาหรือขี้ตาควรใช้สำลีชุบน้ำหรือใช้ทิชชูเช็ดเบาๆ เช็ดแล้วทิ้งเลย ไม่ควรใช้ผ้าเช็ดซ้ำแล้วซ้ำอีก ก็จะเป็นวิธีการช่วยป้องกันการติดต่อได้
โรคเยื่อบุตาอักเสบ หรือโรคตาแดง เป็นโรคที่ติดต่อได้ง่าย ไม่ว่าจะเกิดจากการสัมผัสเชื้อโรคแล้วเอามือมาขยี้ตา ทำให้ดวงตาติดเชื้อ หรือติดต่อจากคนในบ้าน วิธีการป้องกันที่ดีที่สุดคือ คุณแม่ควรสอนให้ลูกล้างมือบ่อยๆ เพื่อลดการติดเชื้อ อย่าให้เด็กเอามือขยี้ตา ทั้งนี้คุณแม่ต้องคอยสังเกต ถ้าหากเด็กมีอาการตาแดงผิดปกติให้รีบพามาพบแพทย์ทันที
