วัคซีนโควิด-19 สำหรับเด็กและวัยรุ่นอายุไม่เกิน 18 ปี
ศูนย์ : ศูนย์สุขภาพเด็ก
บทความโดย : พญ. ธิดารัตน์ แก้วเงิน
นอกจากการฉีดวัคซีนโควิด-19 ในผู้ใหญ่และผู้สูงอายุแล้ว วัคซีนโควิด-19 ยังมีความจำเป็นกับเด็ก เพราะเด็กๆ จะต้องไปโรงเรียน หากเด็กติดเชื้อโดยไม่รู้ตัว จะทำให้เชื้อแพร่กระจายไปอย่างรวดเร็วในครอบครัว เนื่องจากเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์โอมิครอนมีการแพร่กระจายและติดต่อได้ง่ายกว่าสายพันธุ์อื่น ดังนั้น การได้รับวัคซีนจะทำให้การแพร่กระจายของโรคน้อยลงและสามารถควบคุมการระบาดได้ อีกทั้งเด็กที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคอ้วน โรคหัวใจ โรคทางเดินหายใจ ยิ่งจำเป็นต้องได้รับวัคซีนป้องกัน เพราะหากมีการติดเชื้อจะทำให้มีอาการรุนแรง รวมทั้งยังช่วยลดความรุนแรงของโรคและภาวะแทรกซ้อนเช่น MIS-C ได้
ปัจจุบันคำแนะนำวัคซีนโควิด-19 ในเด็กและวัยรุ่นอายุไม่เกิน 18 ปีของประเทศไทยเป็นอย่างไร?
เมื่อวันที่ 11 พ.ค.65 ที่ผ่านมา สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ได้อนุมัติวัคซีนได้แก่ COVOVAXTM สำหรับเด็ก และขยายอายุความครอบคลุมของวัคซีนโมเดอร์นา (Moderna) เพื่อป้องกันโรคโควิด19 ในเด็กเพิ่มเติม
พิจารณาใช้วัคซีนชนิด Protein-based COVOVAXTM เป็นวัคซีนทางเลือกสำหรับฉีดเป็น primary series ในเด็กอายุตั้งแต่ 12 ปีขึ้นไป และในเด็กที่มีผลข้างเคียงรุนแรงภายหลังการได้รับวัคซีนชนิด mRNA เช่นกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ หรือแพ้อย่างรุนแรง พิจารณาใช้ COVOVAXTM ในเด็กอายุ 12 ปีขึ้นไป โดยฉีดเป็น Primary series หรือเป็น Booster dose มีความปลอดภัยสูง ผลข้างเคียงได้แก่ ปวดเฉพาะที่ ไข้ ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย เล็กน้อยและหายได้ใน 1-2 วัน
พิจารณาใช้วัคซีนชนิด mRNA Moderna ในเด็กอายุ 6-11 ปี ในขนาดครึ่งหนึ่งของผู้ใหญ่ (50 ไมโครกรัม หรือ 0.25 มล.) เข้ากล้ามเนื้อ2เข็ม ระยะห่าง 8-12 สัปดาห์ เพื่อช่วยลดผลข้างเคียงเรื่องกล้ามเนื้อหัวใจหรือเยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ และกระตุ้นภูมิคุ้มกันได้ดีกว่า
สรุปคำแนะนำได้ดังตารางนี้
| อายุ | เข็มที่1 | ระยะห่าง | เข็มที่2 | ระยะห่าง | เข็มที่3 |
|---|---|---|---|---|---|
| 5-6 ปี | Pfizerฝาส้ม | 8 สัปดาห์ | Pfizerฝาส้ม | ยังไม่กำหนด | |
| 6-11 ปี | Pfizerฝาส้ม Sinovac/sinopharm Moderna (0.25มล.) (50ไมโครกรัม) |
8 สัปดาห์ 4 สัปดาห์ 8-12 สัปดาห์ |
Pfizerฝาส้ม Pfizerฝาส้ม Moderna (0.25มล.) (50ไมโครกรัม) |
ยังไม่กำหนด | |
| 12-17 ปี | Pfizer ฝาม่วง | 3-4 สัปดาห์* | Pfizerฝาม่วง | 4-6 เดือน | Pfizer ฝาม่วง |
| 12-17 ปี | Sinovac/sinopharm | 4 สัปดาห์ | Pfizerฝาม่วง | 4-6 เดือน | Pfizer ฝาม่วง |
| 6-17 ปี | Sinovac/sinopharm | 4 สัปดาห์ | Sinovac/sinopharm | 4 สัปดาห์ | Pfizer ขนาดตามช่วงอายุ |
| 12-17 ปี | COVOVAXTM | 3 สัปดาห์ | COVOVAXTM |
* ราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย แนะนำระยะห่าง 8 สัปดาห์
อ้างอิงคำแนะนำการฉีดวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 สำหรับเด็กและวัยรุ่น ฉบับที่ 6 ของราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย และกรมควบคุมโรค (20 เมษายน 2565)
เด็กเล็ก 5-11 ปี ควรได้รับวัคซีนป้องกันโควิด-19 เข็มกระตุ้นเมื่อไหร่?
เมื่อ 19 พ.ค. 2022 ที่ผ่านมา คณะอนุกรรมการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของสหรัฐอเมริกาได้แนะนำให้เด็กอายุ 5-11 ปีที่ได้รับไฟเซอร์ครบ 2 เข็ม ควรได้รับวัคซีนเข็มกระตุ้นไฟเซอร์ (booster dose) โดยระยะห่างจากเข็มสุดท้ายอย่างน้อย 5 เดือน สำหรับประเทศไทยยังไม่ได้กำหนดคำแนะนำคงต้องรอติดตามข้อมูลต่อไป
ผลข้างเคียงของวัคซีนป้องกันโควิด-19 ชนิด mRNAในเด็กเล็กเป็นอย่างไร?
วัคซีนชนิด mRNA ทั้ง ไฟเซอร์ (Pfizer) และ โมเดอร์นา (moderna) มีความปลอดภัยสูงในเด็กเล็ก ส่วนใหญ่ได้แก่อาการไข้ เจ็บบริเวณที่ฉีดปวดศีรษะ อ่อนเพลีย ไม่มีรายงานผลข้างเคียงรุนแรง การให้วัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 แก่เด็กที่เข้าข่ายรับวัคซีนได้จะช่วยลดความรุนแรงของโรคและภาวะแทรกซ้อนเช่น MIS-C ได้ การให้วัคซีนที่ครอบคลุมทั่วถึง ถือเป็นมาตรการการป้องกันการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ที่สำคัญ
อย่างไรก็ตามสำหรับเด็กเล็กอายุน้อยกว่า 5 ปี ยังไม่ได้มีวัคซีนโควิด 19 ที่ได้รับรองจาก อย. ให้ใช้ในอายุดังกล่าว จึงต้องเน้นมาตรการการป้องกันโรคอย่างเคร่งครัดี
