ผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวช แผลเล็ก เจ็บน้อย ฟื้นตัวเร็ว
ศูนย์ : ศูนย์สุขภาพสตรี
บทความโดย : พญ. จุฑาภรณ์ อุทัยแสน
ที่ผ่านมามีโรคทางนรีเวชจำนวนมากที่ต้องเข้ารับการรักษาด้วยการผ่าตัด ซึ่งวิธีการรักษาที่เราคุ้นเคยและใช้กันมานานคือ การผ่าทางหน้าท้อง แต่อาจทำให้มีแผลใหญ่ขนาด 8-10 นิ้ว และต้องใช้เวลาพักฟื้นนานเป็นเดือน แต่ด้วยการพัฒนาของเทคโนโลยีทางการแพทย์ ได้นำการผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวช (Minimal invasive surgery; MIS) ซึ่งเป็นเทคโนโลยีการผ่าตัดที่กำลังได้รับความนิยมในปัจจุบันมาแทนการรักษาในแบบเดิม โดยแผลมีขนาดที่เล็กลง อาการเจ็บหลังผ่าตัดที่น้อยกว่าเดิม ลดภาวะแทรกซ้อนหรือผลข้างเคียงของการรักษา และช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวได้เร็วขึ้น ใช้เวลาในการพักฟื้นในโรงพยาบาลไม่นาน
สารบัญ
การผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวชเป็นอย่างไร
การผ่าตัดส่องกล้อง คือ การเจาะรูที่หน้าท้อง ขนาด 5-10 มิลลิเมตร 1-4 รู ขึ้นกับชนิดของการผ่าตัด และทำการใส่เครื่องมือเข้าไปทำการผ่าตัด หากชิ้นเนื้อจากการผ่าตัดที่จะนำออกมามีขนาดใหญ่จะทำการใช้เครื่องมือปั่นย่อยชิ้นเนื้อ หรือ เปิดแผลให้กว้างขึ้นเล็กน้อย
การผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวช สามารถแบ่งเป็น 2 ประเภท
- การผ่าตัดส่องกล้องทางหน้าท้อง (Laparoscopic Surgery) เป็นการใช้กล้องส่องเข้าไปในช่องท้อง โดยแผลมีขนาดเพียง 0.5-1 เซนติเมตร วิธีนี้ส่วนใหญ่จะใช้รักษาความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับมดลูก ปีกมดลูก และรังไข่
- การผ่าตัดส่องกล้องในโพรงมดลูก (Hysteroscopic Surgery) เป็นการสอดกล้องขนาดเล็กตั้งแต่ 2 มม. ไปจนถึง 10 มม. เข้าไปในโพรงมดลูก ผ่านทางช่องคลอด ใช้ในรายที่มีรอยโรคในโพรงมดลูก เช่น เนื้องอก หรือ ติ่งเนื้อ ซึ่งมักมาด้วยเลือดดอกจากช่องคลอดผิดปกติ กระปริดกระปรอย ไม่เป็นไปตามรอบเดือน มีข้อดีมากกว่าการขูดมดลูกแบบดั้งเดิม คือ เห็นรอยโรคได้ชัดเจน ตัดชิ้นเนื้อได้อย่างแม่นยำ ไม่ทำลายโพรงมดลูก เป็นบริเวณกว้าง
โรคทางนรีเวชที่สามารถรักษาด้วยการผ่าตัดส่องกล้อง ที่โรงพยาบาลนครธน
- เนื้องอกในมดลูก (Myoma uteri) เป็นก้อนเนื้อที่เกิดขึ้นและเจริญเติบโตภายในมดลูก ซึ่งอาจทำให้มีประจำเดือนมามากผิดปกติ อาจพบที่ตำแหน่งใดตำแหน่งหนึ่งในตัวมดลูก มีขนาดต่างกันไป บางชนิดโตช้า บางชนิดโตเร็ว อาจจะมีก้อนเดียวหรือหลายก้อนก็ได้
- เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) เป็นภาวะที่เยื่อบุผนังมดลูกเกิดการเจริญเติบโตภายนอกมดลูก ทำให้เกิดการสะสมภายในอุ้งเชิงกราน และเมื่อมีการฝังตัวมากขึ้นจะทำให้เกิดการอักเสบและเป็นพังผืดขึ้นมา
- ถุงน้ำในรังไข่ (ovarian cyst) เป็นความผิดปกติของระบบต่อมไร้ท่อ ทำให้ผู้ป่วยมีระดับฮอร์โมนเอสโตรเจน โปรเจสเตอโรน แอนโดรเจน และอินซูลินอยู่ในภาวะที่ไม่สมดุล เกิดถุงน้ำขนาดเล็กจำนวนหลายใบอยู่ในรังไข่ ซึ่งอาจเกิดเพียงข้างเดียวหรือทั้งสองข้างก็ได้
- โรคมะเร็งทางนรีเวช เช่น มะเร็งปากมดลูกในระยะเริ่มแรก (Early stage of Cervical cancer) มะเร็งรังไข่ในระยะต้น (Early stage of Ovarian cancer) มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก (Endometrial cancer)
รวมทั้งสาเหตุหรือภาวะความผิดปกติอื่นๆ ที่เกี่ยวกับ มดลูก ปีกมดลูก และรังไข่ ได้แก่
- ปวดท้องน้อยเรื้อรังโดยไม่ทราบสาเหตุ
- ภาวะมีบุตรยาก
- พังผืดในอุ้งเชิงกราน (Pelvic adhesion)
- ตั้งครรภ์นอกมดลูก (Ectopic pregnancy)
- ท่อนำไข่อุดตัน (Tubal obstruction)
- ตรวจสาเหตุภาวะมีบุตรยาก (Infertility)
- เนื้องอกหรือติ่งเนื้อในโพรงมดลูก (Polyp, myoma)
- พังผืดในโพรงมดลูก (Uterine synechiae), ผนังกั้นกลางในโพรงมดลูก (Septate uterus)
- การทำหมันหญิง (Tubal Sterilization) หรือ การต่อหมันหญิง (Tubal reanastomosis)
- การผ่าตัดซ่อมแซมภาวะอุ้งเชิงกรานหย่อน (Laparoscopic sacrocolpoxe, Uterosacral ligament suspension)
ข้อดีของการผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวช
- แผลผ่าตัดเล็ก ขนาดประมาณ 0.5-1.0 เซนติเมตร ประมาณ 3-4 แผล
- เจ็บแผลน้อยมาก เนื่องจากความบอบช้ำจากการผ่าตัดน้อยกว่าการผ่าตัดแบบเดิม
- พักฟื้นในโรงพยาบาลเพียง 1-2 วัน
- เสียเลือดน้อยกว่า
- ฟื้นตัวไว สามารถกลับไปทำงานหรือกิจวัตรประจำวันได้ภายใน 5-10 วัน
- ลดโอกาสเกิดพังผืดจากการผ่าตัด
- สามารถเห็นรอยโรคขนาดเล็ก เช่น จุดเยื่อบุโพรงมดลูกขนาดเล็ก (endometriotic lesion) และเลาะพังผืดได้ดีกว่า เพราะเครื่องมือขนาดเล็กทำให้ ผ่าตัดในอุ้งเชิงกรานที่อยู่ลึกได้ดีกว่าเมื่อมองผ่านกล้อง
- ลดความเสี่ยงของอาการแทรกซ้อนจากแผลผ่าตัด เช่น แผลอักเสบ แผลติดเชื้อ แผลเป็นหนอง เป็นต้น
ข้อจำกัดหรือข้อเสียของการผ่าตัดส่องกล้อง
- ค่าใช้จ่ายสูงกว่าการผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง เพราะต้องใช้อุปกรณ์พิเศษ
- ใช้เวลาการผ่าตัดนานกว่าแบบเปิดหน้าท้อง
- ไม่สามารถทำได้ในบางกรณี เช่น ผู้ป่วยอยู่ในภาวะช็อค มีการอักเสบในช่องท้องรุนแรง หรือมีโรคประจำตัวบางอย่าง เช่น โรคหัวใจหรือโรคปอดขั้นรุนแรง
- ต้องใช้ทีม และแพทย์ที่เชี่ยวชาญในเทคนิคการผ่าตัดส่องกล้อง โดยเฉพาะเคสยาก เช่น เลาะพังผืดในช่องท้อง มะเร็ง
การผ่าตัดส่องกล้องทางนรีเวชในปัจจุบัน มีความปลอดภัย เจ็บแผลน้อย แผลผ่าตัดมีขนาดเล็กมาก ถือว่าเป็นวิธีการผ่าตัดที่ตอบโจทย์คุณผู้หญิง ดังนั้น หากคุณผู้หญิงมีโรคทางนรีเวช และได้รับการตรวจวินิจฉัยจากแพทย์แล้วว่าต้องรักษาด้วยการผ่าตัดส่องกล้อง สามารถมั่นใจได้ เพราะนี่คือทางเลือกการรักษาที่เหมาะสม ทั้งนี้สามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ ศูนย์สุขภาพสตรี ชั้น 2 เบอร์ 02-450-9999 ต่อ 1167-1168
