นิ่วในถุงน้ำดีกับการรักษาด้วยเทคโนโลยีส่องกล้อง 3 มิติ | รพ.นครธน

ถุงน้ำดีในร่างกายคนเราเปรียบได้กับถังเก็บน้ำ เมื่อตับผลิตน้ำดี น้ำดีก็จะไหลลงมากักเก็บอยู่ในถุงน้ำดี เมื่อเรารับประทานอาหารเสร็จ ถุงน้ำดีก็จะบีบให้น้ำดีมาช่วยย่อยไขมันเหล่านั้น แต่เมื่อไหร่ที่มีนิ่วในถุงน้ำดีมาอุดตัน ถุงน้ำดีก็ไม่สามารถบีบน้ำดีออกมาช่วยย่อยได้ และจะทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดท้องหลังรับประทานอาหาร โดยเฉพาะอาหารมัน

นิ่วในถุงน้ำดีที่พบได้บ่อยในคนไทยมีด้วยกัน 2 แบบ คือ นิ่วจากคอเลสเตอรอล (Cholesterol Stones) และนิ่วจากเม็ดสี (Pigment Stones) มักเกิดขึ้นบ่อยในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย

อาการของโรคนิ่วในถุงน้ำดี

นิ่วในถุงน้ำดีในระยะแรกมักไม่เกิดอาการ แต่ถ้าก้อนนิ่วมีขนาดใหญ่ขึ้น หรือมีภาวะอุดตันถุงน้ำดี จะทำให้มีอาการปวดท้องอย่างรุนแรงบริเวณช่องท้องส่วนบน หรือด้านขวา อาเจียน คลื่นไส้ ท้องอืด อาหารไม่ย่อย บางคนมีอาการปวดท้องแบบผิดปกติ นาน 2-3 ชั่วโมง โดยปวดร้าวไปสะบักขวาด้านหลังส่วนล่าง หลังจากรับประทานอาหาร โดยเฉพาะอาหารมัน ซึ่งต่างจากโรคกระเพาะที่มักจะปวดก่อนรับประทานอาหาร ดังนั้นเมื่อมีอาการดังกล่าวและรับประทานยาแก้ปวดแล้วไม่หายควรรีบมาพบแพทย์

การรักษานิ่วในถุงน้ำดี

การรักษานิ่วในถุงน้ำดีไม่สามารถรักษาได้ด้วยการผ่าตัดเอานิ่วออกเหมือนการรักษานิ่วในไต เนื่องจากสามารถกลับมาเป็นซ้ำได้ แพทย์จึงต้องใช้วิธีตัดถุงน้ำดีออกไป ซึ่งร่างกายสามารถปรับตัวรับน้ำดีจากตับได้โดยตรง

ในอดีตการผ่าตัดโรคนิ่วในถุงน้ำดีเป็นการผ่าตัดแบบเปิดแผลใหญ่เพื่อเลาะเอาถุงน้ำดีออก โดยแพทย์ต้องตัดกล้ามเนื้อหน้าท้องด้านขวาบนก่อนที่จะเข้าไปในช่องท้อง ดังนั้นคนไข้จะเจ็บแผลมาก ทำให้รู้สึกเจ็บเวลาหายใจ ซึ่งการหายใจตื้นที่ไม่เต็มปอดก็จะส่งผลให้ปอดแฟบ และปอดอักเสบในเวลาต่อมา

แต่ปัจจุบันนี้ แพทย์สามารถใช้เทคโนโลยีผ่าตัดผ่านกล้อง 3 มิติ มารักษาได้ ซึ่งจะช่วยลดอัตราการบาดเจ็บต่ออวัยวะ ลดเวลาในการผ่าตัด ทำให้มีความปลอดภัยในการผ่าตัดมากขึ้น เป็นวิธีการผ่าตัดที่ทำให้แผลมีขนาดเล็ก ช่วยให้คนไข้ฟื้นตัวได้เร็ว อยู่โรงพยาบาลแค่ 1-2 วัน ก็กลับบ้านได้

ข้อดีของการผ่าตัดนิ่วในถุงน้ำดีด้วยวิธีส่องกล้อง 3 มิติ

• ช่วยให้ศัลยแพทย์ผ่าตัดผ่านกล้องได้แม่นยำมากขึ้นกว่าจอ 2 มิติ
• แผลเล็ก เจ็บน้อย คนไข้ฟื้นตัวเร็ว
• ไม่ต้องพักฟื้นนาน ไม่ต้องลางานหลายวัน
• ลดภาวะแทรกซ้อน หรือการติดเชื้อที่เกิดจากการผ่าตัด

ข้อบ่งชี้ในการผ่าตัดนิ่วในถุงน้ำดี

1. ผู่ป่วยมีอาการปวดท้องจากนิ่วในถุงน้ำดี ดังที่กล่าวมาแล้ว เนื่องจากมีโอกาสที่ถุงน้ำดีจะอักเสบ ถึง 20-30% ในอนาคต ซึ่งจะทำให้การผ่าตัดยากขึ้น นอกจากนั้น นิ่วในถุงน้ำดีอาจหลุดมาอุดตันท่อน้ำดีทำให้เกิดอาการตัวเหลือง ตาเหลือง และภาวะติดเชื้อในท่อน้ำดีได้
2. ผู้ป่วยไม่มีอาการปวดท้องแต่ตรวจพบนิ่วในถุงน้ำดีโดยบังเอิญ เช่น ตรวจ Check up ตรวจอัลตราซาวด์ ถ้าพบว่านิ่วมีขนาดเกิน 2.5 เซนติเมตร หรือผนังถุงน้ำดีมีขนาดหนามากกว่า 3 มิลลิเมตร ก็จำเป็นต้องรักษาด้วยการผ่าตัด

"ไม่มีใครรู้ว่าโรคภัยไข้เจ็บจะเกิดขึ้นกับเราวันไหน แต่เมื่อเป็นแล้วก็ไม่จำเป็นต้องกังวลใจเพราะเทคโนโลยีปัจจุบันช่วยให้การผ่าตัดที่เคยดูเหมือนเป็นเรื่องใหญ่ กลายเป็นเรื่องเล็ก ๆ ที่ไม่น่ากลัวได้ และยังช่วยให้คนไข้กลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีได้เร็วยิ่งขึ้นกว่าเดิม"