ผ่าตัดหมอนรองกระดูก การผ่าตัดโรคกระดูกสันหลังผ่านกล้องเอ็นโดสโคป
ศูนย์ : ศูนย์กระดูกสันหลัง
บทความโดย : นพ. สิทธิพงษ์ สุทธิอุดม
การผ่าตัดหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทผ่านกล้องเอ็นโดสโคป (Endoscope) จะผ่าตัดก็ต่อเมื่อรักษาด้วยวิธีประคับประคอง เช่น การนอนพัก การรับประทานยาแก้อักเสบ การทำกายภาพบำบัด หรือการฉีดยาสเตียรอยด์เข้าโพรงประสาทไม่เป็นผลสำเร็จ หรือผู้ป่วยไม่ตอบสนองต่อการรักษาข้างต้น ยังคงทรมานกับอาการปวดหลัง ไม่สามารถใช้ชีวิตประจำวันตามปกติได้ หรือมีอาการปวดเรื้อรังรุนแรงมากขึ้น ร่วมกับมีอาการอ่อนแรงของขาอย่างชัดเจน หรือไม่สามารถควบคุมการขับถ่าย ปัสสาวะ หรืออุจจาระได้ โดยเทคนิคการผ่าตัดนี้สามารถลดขนาดของแผลผ่าตัดเหลือเพียง 8 มิลลิเมตร เข้าถึงจุดที่เป็นปัญหาอย่างแท้จริง และลด การบาดเจ็บต่อเนื้อเยื่อข้างเคียงได้มาก
การผ่าตัดหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทผ่านกล้องเอ็นโดสโคปเป็นอย่างไร
ด้วยการผ่าตัดแบบมาตรฐานโดยใช้กล้องจุลทรรศน์ ศัลยแพทย์ต้องตัดเลาะเนื้อเยื่อ ส่วนที่ดีเพื่อเปิดทางให้เข้าไปตัดหมอนรองกระดูกส่วนที่กดทับเส้นประสาทออก บางครั้ง อาจต้องขยายแผลผ่าตัดเพื่อให้ได้ทัศนวิสัยที่ดีที่สุดในการผ่าตัด
การผ่าตัดหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทผ่านกล้องเอ็นโดสโคป ต่างจากการผ่าตัดด้วยกล้องจุลทรรศน์ ศัลยแพทย์จะสอดกล้องเอ็นโดสโคป (Endoscope) ผ่านทางแผลผ่าตัดขนาด 8 มิลลิเมตร โดยเลนส์ของเอ็นโดสโคป จะอยู่ที่ปลายกล้อง เปรียบเสมือนดวงตาของศัลยแพทย์อยู่ในตัวผู้ป่วย ทำให้ศัลยแพทย์สามารถมองเห็นความผิดปกติได้อย่างชัดเจน แม่นยำ เลือกตัดออกเฉพาะส่วนที่ทำให้ เกิดปัญหาได้โดยไม่ต้องตัดเลาะกล้ามเนื้อส่วนที่ดีออก
ผลดีที่ได้รับจากการผ่าตัดหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทผ่านกล้องเอ็นโดสโคป
- แผลผ่าตัดเล็ก
- อาการปวดแผลผ่าตัดน้อย
- ความเสี่ยงในการติดเชื้อต่ำ
- ลดการทำลายเนื้อเยื่อส่วนดีที่อยู่รอบบริเวณผ่าตัด
- ผู้ป่วยฟื้นตัวหลังผ่าตัดเร็ว สามารถกลับบ้านได้ภายใน 24 ชั่วโมง
- ค่าใช้จ่ายน้อยลง
โรคกระดูกสันหลังที่สามารถรักษาได้ด้วยการผ่าตัดผ่านกล้องเอ็นโดสโคป
โรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท เกิดจากการที่หมอนรองกระดูกซึ่งมีหน้าที่ รองรับแรงกระแทกของกระดูกสันหลังเกิดการเสื่อมสภาพสูญเสียความยืดหยุ่น เมื่อมีแรงกระแทกจะทำให้เกิดการนูน หรือฉีกปลิ้นออกมากดทับเส้นประสาทที่อยู่ด้านหลัง
โรคโพรงประสาทตีบแคบเกิดขึ้นจากความเสื่อมของกระดูกสันหลัง เมื่อกระดูกเสื่อมจะทำให้เกิดการหนาตัวขึ้น ร่วมกับเส้นเอ็นยึดกระดูกที่หนาขึ้น ส่งผลให้เส้นประสาทที่วิ่งอยู่ในโพรงประสาทถูกบีบรัด
โรคทั้งสองสามารถนำไปสู่อาการต่างๆ เหล่านี้
- ปวดหลังบริเวณเอว
- ปวดร้าวลงมาถึงบริเวณก้นกบ ต้นขา น่อง หลังเท้า ฝ่าเท้า หรือนิ้วเท้า
- การอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ เหน็บชาบริเวณขา
ขั้นตอนการผ่าตัดหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทผ่านกล้องเอ็นโดสโคป
หลังจากที่ผู้ป่วยดมยาสลบแล้ว แพทย์จะสอดกล้องเอ็นโดสโคปผ่านทางแผลผ่าตัด ขนาด 8 มม. เข้าไปยังเส้นประสาทส่วนที่ถูกกดทับอยู่โดยตรงโดยไม่ต้องตัดเลาะ กล้ามเนื้อส่วนที่ดีออก กล้องเอ็นโดสโคปจะช่วยให้แพทย์มองเห็นเส้นประสาท อย่างชัดเจน สามารถเลือกตัดเฉพาะส่วนที่มีการกดทับเส้นประสาทออกได้ไม่ว่า จะเป็นการกดทับจากหมอนรองกระดูกปลิ้น หรือการบีบรัดจากกระดูกข้อต่อ และเส้นเอ็นก็ตาม ขั้นตอนทั้งหมดใช้เวลาประมาณ 30-45 นาที จากนั้นผู้ป่วย สามารถเดินได้ทันทีหลังการผ่าตัด
ข้อบ่งชี้ในการผ่าตัดหมอนรองกระดูกสันหลังผ่านกล้องเอ็นโดสโคป
โดยทั่วไปการผ่าตัดจะทำเมื่อมีข้อบ่งชี้ดังต่อไปนี้ คือ รักษาด้วยวิธีประคับประคอง ไม่เป็นผลสำเร็จ หรือมีอาการปวดเรื้อรัง หรือมีอาการอ่อนแรงของขาอย่างชัดเจน หรือไม่สามารถควบคุมการขับถ่าย ปัสสาวะ หรืออุจจาระได้
อย่างไรก็ตามการผ่าตัดหมอนรองกระดูกสันหลังผ่านกล้องเอ็นโดสโคป จะนำเฉพาะส่วนที่มีการกดทับเส้นประสาทออกไม่ว่าจะเป็นการกดทับจากหมอนรองกระดูกปลิ้น การบีบรัดจากกระดูกข้อต่อและเส้นเอ็น หรือการกดทับจากถุงน้ำข้อต่อกระดูกสันหลัง ทำให้อาการปวดหลังร้าวลงขาหรือปวดน่องเวลาเดิน หรืออาการชาและอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ รวมถึงปัญหาทางระบบประสาทอื่นๆ ที่เกิดจากเส้นประสาทถูกกดทับเป็นเวลานานทุเลาหรือหายไป โดยเฉพาะการมีแผลผ่าตัดขนาดเล็ก ผู้ป่วยมีอาการเจ็บแผลผ่าตัดน้อยและสามารถกลับไปใช้ชีวิตได้ปกติดังเดิม
