ผ่าตัดหมอนรองกระดูก การผ่าตัดโรคกระดูกสันหลังผ่านกล้องเอ็นโดสโคป
ศูนย์ : ศูนย์กระดูกสันหลัง
บทความโดย : นพ. สิทธิพงษ์ สุทธิอุดม

โรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท และโรคโพรงประสาทตีบแคบ เป็นสาเหตุ สำคัญอย่างหนึ่งของอาการปวดหลังในผู้ป่วยจำนวนมาก อาการเหล่านี้สามารถ บรรเทาลงหรือหายได้ด้วยการรักษาแบบประคับประคอง เช่น การนอนพัก การรับประทานยาแก้อักเสบ การทำกายภาพบำบัด หรือการฉีดยาสเตียรอยด์ เข้าโพรงประสาท อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยบางรายไม่ตอบสนองต่อการรักษาข้างต้น ยังคงทรมานกับอาการปวดหลัง ไม่สามารถใช้ชีวิตประจำวันตามปกติได้ หรือมี แนวโน้มจะกลายเป็นปัญหาปวดหลังเรื้อรัง
การผ่าตัดก็จะเป็นอีกทางเลือกในการ รักษาอาการต่างๆเหล่านี้ ความเจริญก้าวหน้าในเทคโนโลยีทางการแพทย์ และ เทคนิคการผ่าตัดได้พลิกโฉมหน้าการรักษาโรคกระดูกสันหลังไปจากเดิม หนังสือแนะนำนี้จะอธิบายถึงการผ่าตัดโรคกระดูกสันหลังผ่านกล้องเอ็นโดสโคป ที่ใช้ในสถาบันกระดูกสันหลังบำรุงราษฎร์ซึ่งเป็นเทคนิคผ่าตัดที่ใหม่ ลดขนาดของ แผลผ่าตัดเหลือเพียง 8 มิลลิเมตร เข้าถึงจุดที่เป็นปัญหาอย่างแท้จริง และลด การบาดเจ็บต่อเนื้อเยื่อข้างเคียงได้มาก
การผ่าตัดกระดูกสันหลังผ่านกล้องเอ็นโดสโคป เป็นอย่างไร?
ด้วยการผ่าตัดแบบมาตรฐานโดยใช้กล้องจุลทรรศน์ ศัลยแพทย์ต้องตัดเลาะเนื้อเยื่อ ส่วนที่ดี เพื่อเปิดทางให้เข้าไปตัดหมอนรองกระดูกส่วนที่กดทับเส้นประสาทออก บางครั้ง อาจต้องขยายแผลผ่าตัดเพื่อให้ได้ทัศนวิสัยที่ดีที่สุดในการผ่าตัด
การผ่าตัดผ่านกล้องเอ็นโดสโคป ต่างจากการผ่าตัดด้วยกล้องจุลทรรศน์ ศัลยแพทย์ จะสอดกล้องเอ็นโดสโคปผ่านทางแผลผ่าตัดขนาด 8 มิลลิเมตร โดยเลนส์ของเอ็นโดสโคป จะอยู่ที่ปลายกล้อง เปรียบเสมือนดวงตาของศัลยแพทย์อยู่ในตัวผู้ป่วย ทำให้แพทย์ สามารถมองเห็นความผิดปกติได้อย่างชัดเจน แม่นยำ เลือกตัดออกเฉพาะส่วนที่ทำให้ เกิดปัญหาได้โดยไม่ต้องตัดเลาะกล้ามเนื้อส่วนที่ดีออก

กล้องเอ็นโดสโคป
มีลักษณะเป็นท่อขนาดเล็ก เส้นผ่านศูนย์กลาง 8 มิลลิเมตร มีเลนส์ติดอยู่ที่ปลายโดยมี ใยแก้วนำแสงเพื่อช่วยในการมองเห็น และท่อส่งน้ำขนาดเล็กอยู่ภายใน เครื่องมือผ่าตัดทั้งหมดจะสอดผ่านท่อนี้ ดังนั้นแผลผ่าตัดจึงมีขนาดเพียง 8 มิลลิเมตร เท่านั้น ปลายของเลนส์จะมีลักษณะเป็นมุมเอียงเล็กน้อยเพื่อช่วยในการมองเห็นอวัยวะต่างๆ รอบข้าง
ผลดีที่ได้รับจากการผ่าตัดผ่านกล้องเอ็นโดสโคป
- แผลผ่าตัดเล็ก
- อาการปวดแผลผ่าตัดน้อย
- ความเสี่ยงในการติดเชื้อต่ำ
- ลดการทำลายเนื้อเยื่อส่วนดีที่อยู่รอบบริเวณผ่าตัด
- ผู้ป่วยฟื้นตัวหลังผ่าตัดเร็ว สามารถกลับบ้านได้ภายใน 24 ชั่วโมง
- ค่าใช้จ่ายน้อยลง
โรคกระดูกสันหลังที่สามารถรักษาได้ด้วยการผ่าตัดผ่านกล้องเอ็นโดสโคป
โรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท เกิดจากการที่หมอนรองกระดูกซึ่งมีหน้าที่ รองรับแรงกระแทกของกระดูกสันหลังเกิดการเสื่อมสภาพสูญเสียความยืดหยุ่น เมื่อมีแรงกระแทกจะทำให้เกิดการนูน หรือฉีกปลิ้นออกมากดทับเส้นประสาทที่อยู่ ด้านหลัง โรคโพรงประสาทตีบแคบเกิดขึ้นจากความเสื่อมของกระดูกสันหลัง เมื่อกระดูกเสื่อมจะทำให้เกิดการหนาตัวขึ้น ร่วมกับเส้นเอ็นยึดกระดูกที่หนาขึ้น ส่งผลให้เส้นประสาทที่วิ่งอยู่ในโพรงประสาทถูกบีบรัด
โรคทั้งสองสามารถนำไปสู่อาการต่างๆ เหล่านี้
- ปวดหลังบริเวณเอว
- ปวดร้าวลงมาถึงบริเวณก้นกบ ต้นขา น่อง หลังเท้า ฝ่าเท้า หรือนิ้วเท้า
- การอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ เหน็บชาบริเวณขา
ขั้นตอนการผ่าตัดกระดูกสันหลังผ่านกล้องเอ็นโดสโคป
หลังจากที่ผู้ป่วยดมยาสลบแล้ว แพทย์จะสอดกล้องเอ็นโดสโคปผ่านทางแผลผ่าตัด ขนาด 8 มม. เข้าไปยังเส้นประสาทส่วนที่ถูกกดทับอยู่โดยตรงโดยไม่ต้องตัดเลาะ กล้ามเนื้อส่วนที่ดีออก กล้องเอ็นโดสโคปจะช่วยให้แพทย์มองเห็นเส้นประสาท อย่างชัดเจน สามารถเลือกตัดเฉพาะส่วนที่มีการกดทับเส้นประสาทออกได้ไม่ว่า จะเป็นการกดทับจากหมอนรองกระดูกปลิ้น หรือการบีบรัดจากกระดูกข้อต่อ และเส้นเอ็นก็ตาม ขั้นตอนทั้งหมดใช้เวลาประมาณ 30-45 นาที จากนั้นผู้ป่วย สามารถเดินได้ทันทีหลังการผ่าตัด
ข้อบ่งชี้ในการผ่าตัดกระดูกสันหลังผ่านกล้องเอ็นโดสโคป
โดยทั่วไปการผ่าตัดจะทำเมื่อมีข้อบ่งชี้ดังต่อไปนี้ คือ รักษาด้วยวิธีประคับประคอง ไม่เป็นผลสำเร็จ หรือมีอาการปวดเรื้อรัง หรือมีอาการอ่อนแรงของขาอย่างชัดเจน หรือไม่สามารถควบคุมการขับถ่าย ปัสสาวะ หรืออุจจาระได้