ผ่าตัดกระเพาะอาหาร รักษาโรคอ้วน ลดน้ำหนักอย่างยั่งยืน

โรคอ้วนเป็นปัญหาสุขภาพที่ทวีความรุนแรงมากขึ้นในปัจจุบัน โดยเฉพาะการมีพฤติกรรมการใช้ชีวิตเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว ทั้งการรับประทานอาหารที่ไม่เหมาะสม การขาดการออกกำลังกาย จึงกลายเป็นปัจจัยหลักที่ส่งผลให้จำนวนผู้ที่มีน้ำหนักเกินหรือเป็นโรคอ้วนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง การรักษาโรคอ้วนมีหลายวิธี ทั้งออกกำลังกาย ควบคุมอาหาร และการใช้ยา แต่หากการรักษาดังกล่าวไม่สามารถให้ผลลัพธ์ที่ยั่งยืนได้ การผ่าตัดกระเพาะอาหาร เป็นอีกวิธีการรักษาโรคอ้วนที่มีประสิทธิภาพ สามารถช่วยให้ผู้ป่วยลดน้ำหนักได้ในระยะยาว รวมถึงปรับปรุงคุณภาพชีวิตและลดความเสี่ยงจากโรคร่วมต่าง ๆ

ผ่าตัดกระเพาะอาหาร คืออะไร?

การผ่าตัดกระเพาะอาหาร หรือ Bariatric Surgery คือ วิธีการทางการแพทย์ที่ใช้รักษาภาวะ โรคอ้วน หรือโรคที่เกี่ยวข้องกับน้ำหนักตัวมากเกินไป โดยการผ่าตัดนี้จะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถ ลดน้ำหนัก ได้อย่างถาวร (เมื่อปฏิบัติตัวตามคำแนะนำของแพทย์) โดยการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของกระเพาะอาหารหรือระบบทางเดินอาหาร ทำให้กินอาหารได้น้อยลง หรือร่างกายดูดซึมสารอาหารได้น้อยลง

> กลับสารบัญ

ทำความรู้จักโรคอ้วน

โรคอ้วน เป็น ภาวะที่ร่างกายมีไขมันสะสมมากเกินไปจนส่งผลกระทบต่อสุขภาพ โดยวัดได้จาก ดัชนีมวลกาย (BMI) ถ้ามีค่า มากกว่า 30 ขึ้นไป จะถือว่าอยู่ในเกณฑ์โรคอ้วนจนส่งผลเสียต่อสุขภาพ ซึ่งไม่ได้หมายถึงแค่รูปร่างภายนอกเท่านั้น แต่ยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่างๆ เช่น โรคเบาหวานชนิดที่ 2 โรคความดันโลหิตสูง โรคไขมันในเลือดสูง โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคหลอดเลือดสมอง โรคมะเร็งบางชนิด โรคข้อเข่าเสื่อม ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ โรคซึมเศร้าและความวิตกกังวล ปัญหาด้านการเจริญพันธุ์

> กลับสารบัญ

อ้วนแค่ไหนต้องผ่าตัดกระเพาะอาหารเพื่อลดน้ำหนัก

การผ่าตัดเพื่อลดน้ำหนักไม่ได้เหมาะสมกับผู้ที่มีภาวะอ้วน หรือน้ำหนักเกินทุกราย ก่อนจะทำการรักษาแพทย์จะใช้การตรวจร่างกาย พร้อมคัดกรองคนไข้ที่เหมาะสม โดยมีข้อบ่งชี้ ดังนี้

• ผู้ที่มีอายุระหว่าง 18-65 ปี
• ผู้ที่มีค่าดัชนีมวลกาย (BMI) มากกว่า 37.5 ขึ้นไป โดยที่ไม่มีโรคประจำตัวร่วม
• ผู้ที่มีค่าดัชนีมวลกาย (BMI) มากกว่าหรือเท่ากับ 32.5 และมีโรคร่วมต่างๆ ที่เกี่ยวกับโรคอ้วน เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ โรคข้อเสื่อม หมอนรองกระดูกทับเส้น กระดูกสันหลังเสื่อม ภาวะมีบุตรยาก ภาวะประจำเดือนมาผิดปกติ เป็นต้น
• ผู้ที่มีค่าดัชนีมวลกาย (BMI) ไม่ถึง 30 แต่มากกว่า 27.5 ขึ้นไป แต่เป็นโรคเบาหวานชนิดรุนแรง หรือ มีโรคประจำตัวเกี่ยวกับโรคอ้วนที่ไม่สามารถควบคุมได้

> กลับสารบัญ

ทำไมถึงต้องผ่าตัดกระเพาะ วิธีการลดความอ้วนปกติไม่ได้ผล?

การผ่าตัดกระเพาะ ถือเป็นทางเลือกในการลดน้ำหนักอย่างยั่งยืน สำหรับผู้ที่พยายามลดน้ำหนักด้วยวิธีปกติแล้ว เช่น การควบคุมอาหาร การออกกำลังกาย และการใช้ยา แล้วไม่ได้ผลลัพธ์ที่น่าพอใจ หรือผู้ป่วยมีปัญหาสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับความอ้วนขั้นรุนแรง โดยเฉพาะในคนที่อ้วนมากหรือมีโรคแทรกซ้อน เช่น เบาหวานรุนแรง ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง โรคหัวใจรุนแรง เป็นต้น การผ่าตัดจึงช่วยทั้งลดน้ำหนักและลดความเสี่ยงโรคที่อันตรายถึงชีวิต

> กลับสารบัญ

ก่อนผ่าตัดกระเพาะอาหาร ต้องตรวจอะไรบ้าง?

ก่อนผ่าตัด กระเพาะ อาหาร แพทย์ตรวจสุขภาพร่างกายอย่างละเอียด ตรวจเลือด โดยตรวจหาโรคต้องห้ามในการผ่าตัดใหญ่ การดมยาสลบหรือใส่ท่อช่วยหายใจ เช่น โรคหัวใจที่ควบคุมไม่ได้ โรคหัวใจชนิดรุนแรง หรือเป็นโรคปอดชนิดรุนแรง ผู้ป่วยกลุ่มนี้จะไม่สามารถผ่าตัดกระเพาะได้ รวมไปถึงการตรวจพิเศษอื่นๆ เช่น การส่องกล้องกระเพาะอาหาร ตรวจภาวะไขมันพอกตับ ตับแข็ง หรือนิ่วในถุงน้ำดี เป็นต้น

> กลับสารบัญ

การผ่าตัดกระเพาะอาหาร (Bariatric surgery) ทำได้กี่วิธี?

การผ่าตัดกระเพาะอาหาร หรือ การผ่าตัดปรับเปลี่ยนทางเดินอาหารเพื่อลดน้ำหนัก จะใช้วิธีการผ่าตัดโดยใช้เทคโนโลยีการส่องกล้อง (Laparoscopic surgery) เป็นเทคนิค แผลเล็ก เจ็บน้อย ฟื้นตัวเร็ว (Minimally invasive surgery)โดยการผ่าตัดปรับเปลี่ยนทางเดินอาหารเพื่อลดน้ำหนักที่นิยมทำในปัจจุบันมี 3 วิธีดังนี้

การผ่าตัดกระเพาะอาหารส่วนใหญ่ออก (Sleeve Gastrectomy)

การผ่าตัดกระเพาะอาหารออกส่วนใหญ่ หรือ Sleeve Gastrectomy คือ การผ่าตัดเพื่อลดขนาดของกระเพาะอาหารให้ลดลง 80% จากความจุประมาณ 1000 ซีซี ให้เหลือความจุประมาณ 150-200 ซีซี เหลือเป็นรูปทรงคล้ายกล้วยหอม หรือ แขนเสื้อ โดยส่วนที่ตัดออกไปจะเป็นส่วนกระพุ้งกระเพาะอาหารที่ยืดขยายได้เมื่อทานอาหารเข้าไป และยังเป็นส่วนที่สร้างฮอร์โมนเกรลิน (Ghrelin) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ทำให้เกิดความหิว คนไข้จะกินน้อยลง อิ่มเร็วขึ้นและไม่หิวง่าย เป็นวิธีไม่ซับซ้อน มีความเสี่ยงน้อย

การผ่าตัดกระเพาะแบบบายพาส (Roux-en-Y Gastric Bypass)

การผ่าตัดกระเพาะแบบบายพาส หรือ Roux-en-Y Gastric Bypass เป็นการผ่าตัดเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของกระเพาะอาหาร ด้วยการเย็บกระเพาะส่วนบนให้เป็นถุงเล็กๆ แล้วเย็บเชื่อมกับลําไส้เล็ก เพื่อลดขนาดกระเพาะอาหารและเปลี่ยนเส้นทางเดินของอาหาร เมื่อคนไข้รับประทานอาหาร อาหารจะเข้าสู่กระเพาะส่วนถุงเล็กๆ นี้และผ่านลงลำไส้เล็กส่วนกลางที่นำมาเย็บเชื่อมต่อไว้ โดยไม่ผ่านกระเพาะอาหารส่วนล่างและลำไส้เล็กส่วนต้นซึ่งเป็นส่วนที่เกิดการดูดซึมสารอาหารได้มาก วิธีนี้เป็นการผ่าตัดที่ซับซ้อนกว่าวิธีอื่น

การผ่าตัดแบบตัดกระเพาะอาหารส่วนใหญ่ออกร่วมกับการทำบายพาสลำไส้เล็กส่วนต้น (Sleeve Gastrectomy Plus Proximal Jejunal Bypass)

การผ่าตัดแบบตัดกระเพาะอาหารส่วนใหญ่ออกร่วมกับการทำบายพาสลำไส้เล็กส่วนต้น หรือ Sleeve Gastrectomy Plus Proximal Jejunal Bypass เป็นการผ่าตัดกระเพาะอาหารให้เล็กลงแบบเดียวกับการผ่าตัดกระเพาะอาหารออกส่วนใหญ่ (Sleeve Gastrectomy) จากนั้นจะทำการตัดต่อลำไส้เล็กเพื่อสร้างเส้นทางเดินของอาหารใหม่ โดยให้อาหารออกจากกระเพาะแล้วเข้าสู่ลำไส้เล็กส่วนกลางโดยตรง ไม่ผ่านลำไส้เล็กส่วนต้น ซึ่งเป็นส่วนที่มีการดูดซึมอาหารมากที่สุด วิธีนี้เป็นการผ่าตัดที่ซับซ้อนปานกลาง

> กลับสารบัญ

หลังผ่าตัดกระเพาะควรปฏิบัติตัวอย่างไร?

ผ่าตัดกระเพาะ พักฟื้น กี่ วัน คนไข้จะต้องพักฟื้นที่โรงพยาบาลประมาณ 2-3 วัน หลังจากกลับไปพักที่บ้านสามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ปกติ แต่งดการออกกำลังกาย หรือเล่นกีฬาหักโหมหนัก ประมาณ 14-30 วัน เพื่อลดการกระทบกระเทือนของแผลผ่าตัดกระเพาะ

หลังผ่าตัดกระเพาะ กินอะไรได้บ้าง ด้านการรับประทานอาหารหลังผ่าตัดกระเพาะนั้น สามารถรับประทานได้ตามปกติ แต่ให้เลือกรับประทานอาหารประเภทโปรตีนเพียงอย่างเดียว และควรแบ่งมื้ออาหารออกเป็น 4-5 มื้อต่อวัน และลดปริมาณอาหารในแต่ละมื้อลง ช่วง 1-3 วันแรกอาจรับประทานอาหารอ่อนๆ เช่น น้ำหวานที่ไม่ใส่น้ำตาล นม ปลานึ่ง อกไก่ต้ม เต้าหู้ เป็นต้น

> กลับสารบัญ

ผลลัพธ์ของการผ่าตัดกระเพาะอาหาร

ผลลัพธ์ของการลดลงของน้ำหนักหลังการผ่าตัดกระเพาะอาหารนั้นจะแตกต่างกันออกไปตามแต่ละบุคคล โดย 1-2 ปี เป็นช่วงที่น้ำหนักลดได้มากที่สุด ประมาณ 30-40% ของน้ำหนักตัวก่อนผ่าตัด หลังจากนี้น้ำหนักอาจจะลดลงได้อีก แต่จะน้อยลง ทั้งนี้การที่น้ำหนักจะคงที่ขึ้นอยู่กับการควบคุมพฤติกรรมการรับประทานอาหาร การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอของคนไข้เป็นสิ่งสำคัญ

> กลับสารบัญ

ผ่าตัดกระเพาะอันตรายไหม?

ด้วยเทคนิคการผ่าตัดกระเพาะในปัจจุบัน จะใช้การผ่าตัดผ่านกล้องทั้งหมด ไม่ใช่การผ่าตัดเปิดหน้าท้อง เป็นแผลใหญ่ๆ อย่างที่เข้าใจกัน ผลของการผ่าตัดแบบนี้คือ แผลผ่าตัดจะค่อนข้างเล็ก แผลที่ใหญ่ที่สุดของการผ่าตัดกระเพาะอาหารจะขนาดประมาณ 2 ซม. คือเป็นขนาดที่ใช้เพื่อนำกระเพาะอาหารที่ผ่าตัดแล้วออกมา ข้อดีของการผ่าตัดแบบส่องกล้อง คือ หลังผ่าตัดเราจะเจ็บแผลน้อย ฟื้นตัวได้ในระยะสั้น สามารถกลับไปทำกิจวัตรประจำวันต่าง ๆ ได้อย่างดี และโอกาสในการเกิดภาวะแทรกซ้อน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการหายใจ หรือภาวะแทรกซ้อนของแผลผ่าตัด ก็จะน้อยกว่าการผ่าตัดแบบเปิดค่อนข้างเยอะ ความเสี่ยงของการเกิดภาวะแทรกซ้อนร้ายแรง ถือว่าต่ำ โดยเฉพาะเมื่อทำโดยศัลยแพทย์ที่มีประสบการณ์ในโรงพยาบาลที่มีมาตรฐาน

> กลับสารบัญ

ผ่าตัดกระเพาะอาหารที่ไหนดี

ศูนย์หัวใจ โรงพยาบาลนครธน มีศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านผ่าตัดผ่านกล้องขั้นสูงและผ่าตัดโรคอ้วนโดยเฉพาะ ซึ่งมีความรู้และประสบการณ์ในการผ่าตัดกระเพาะอาหารหลากหลายเทคนิค พร้อมบริการผ่าตัดลดขนาดกระเพาะอาหารแบบส่องกล้อง ซึ่งเป็นเทคนิคที่ทันสมัย ช่วยให้แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก ฟื้นตัวในระยะสั้น และลดความเจ็บปวดหลังผ่าตัด นอกจากนี้การดูแลผู้ป่วยโรคอ้วนไม่ได้มีแค่การผ่าตัด แต่ยังมีการดูแลผู้ป่วยหลังผ่าตัดที่มีประสิทธิภาพ รวมถึงการให้คำแนะนำด้านโภชนาการและการออกกำลังกาย เพื่อให้ลดน้ำหนักได้อย่างยั่งยืน

> กลับสารบัญ

ผ่าตัดกระเพาะอาหาร น้ำหนักลด โรคร่วมก็ลดด้วย

การผ่าตัดกระเพาะอาหารเป็นวิธีการรักษาโรคอ้วน โดยการลดขนาดกระเพาะอาหารหรือเปลี่ยนเส้นทางของระบบย่อยอาหาร เพื่อช่วยให้ผู้ป่วย ลดน้ำหนักได้อย่างยั่งยืน และลดความเสี่ยงจากโรคที่เกี่ยวข้องกับความอ้วน เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง และไขมันในเลือดสูง สำหรับผู้ที่มีปัญหาการลดน้ำหนัก โรคอ้วน หรือเป็นโรคที่เกี่ยวข้องกับโรคอ้วน ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน สามารถเข้ามารับการปรึกษาจากแพทย์เฉพาะทาง ศูนย์หัวใจ โรงพยาบาลนครธน ได้เลย

> กลับสารบัญ

ช่องทางติดต่อโรงพยาบาลนครธน:

1. - Website : https://www.nakornthon.com
2. - Facebook : Nakornthon Hospital
3. - Line : @nakornthon
4. - Tel: 02-450-9999 (ตลอด 24 ชั่วโมง)