ทะเบียนสมรส สิ่งสำคัญในการรักษาภาวะมีบุตรยาก IUI, IVF/ICSI

คู่สามีภรรยาหลายคู่เผชิญกับภาวะมีบุตรยาก ทำให้ไม่สามารถมีบุตรได้ การใช้เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ทางการแพทย์ ด้วยวิธีฉีดเชื้อเข้าโพรงมดลูก (IUI) หรือ วิธีทำเด็กหลอดแก้ว (IVF,ICSI) จึงเป็นการรักษาที่ช่วยให้คู่สามีภรรยามีบุตรที่จะมาช่วยเติมเต็มความสมบูรณ์ให้กับครอบครัว แต่การรักษาภาวะมีบุตรยากด้วยวิธีดังกล่าวนั้น คู่สามีภรรยาต้องจดทะเบียนสมรสกันเพื่อเป็นสามีภรรยาโดยชอบตามกฎหมายเท่านั้น

ทำไมต้องมีทะเบียนสมรสในการรักษาภาวะมีบุตรยาก

โดยตาม พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็กที่เกิดโดยอาศัยเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ทางการแพทย์ พ.ศ.2558 ได้กำหนดให้แพทย์ทำการรักษาผู้มีบุตรยาก ด้วยวิธีฉีดเชื้อเข้าโพรงมดลูก (IUI) หรือ วิธีทำเด็กหลอดแก้ว (IVF,ICSI) ให้กับคู่สามีภรรยาที่จดทะเบียนสมรสถูกต้องตามกฎหมายเท่านั้น เพราะเป็นเอกสารทางกฎหมายเพื่อยืนยันความรับผิดชอบ และยืนยันสิทธิต่างๆ ที่เกิดขึ้นระหว่างสามีภรรยา ซึ่งจะทำให้บุตรได้รับสิทธิต่างๆ ตามกฎหมาย และควบคุมการศึกษาวิจัยทางวิทยาศาสตร์การแพทย์เกี่ยวกับตัวอ่อนและมิให้มีการนำเทคโนโลยีช่วยเจริญพันธุ์ไปใช้ในทางที่ไม่ถูกต้อง หรือเพื่อป้องกันการอุ้มบุญโดยผิดกฎหมาย

เอกสารการรักษาภาวะมีบุตรยาก มีอะไรบ้าง

การรักษาผู้มีบุตรยากด้วยวิธีฉีดเชื้อเข้าโพรงมดลูก (IUI) หรือ วิธีทำเด็กหลอดแก้ว (IVF,ICSI) จะต้องมีเอกสารต่อไปนี้แสดงก่อน ทำหัตถการ/ทำการรักษาทุกครั้ง ดังนี้

• บัตรประชาชน สามี และ ภรรยา
• ทะเบียนสมรส
• ใบเปลี่ยนชื่อ-สกุล (ถ้ามี)

กฎหมายเกี่ยวกับการรักษาภาวะมีบุตรยาก

พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็กที่เกิดโดยอาศัยเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ทางการแพทย์ พ.ศ. 2558 มีดังนี้

• มาตรา ๑๕ ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมซึ่งเป็นผู้ให้บริการเกี่ยวกับเทคโนโลยี ช่วยการเจริญพันธุ์ทางการแพทย์ตามพระราชบัญญัตินี้ ต้องมีคุณสมบัติและไม่มีลักษณะต้องห้ามและต้องปฏิบัติตามมาตรฐานในการให้บริการเกี่ยวกับเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ทางการแพทย์ ทั้งนี้ ตามที่ แพทยสภาประกาศกำหนดโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ
• มาตรา ๑๖ ก่อนให้บริการเกี่ยวกับเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ทางการแพทย์ ผู้ให้บริการเกี่ยวกับเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ทางการแพทย์จะต้องจัดให้มีการตรวจและประเมินความพร้อมทางด้านร่างกาย จิตใจ และสภาพแวดล้อมของผู้ขอรับบริการ หญิงที่รับตั้งครรภ์แทน และผู้บริจาคอสุจิ หรือไข่ที่จะนำมาใช้ดำเนินการ รวมทั้งการป้องกันโรคที่อาจมีผลกระทบต่อเด็กที่จะเกิดมาด้วย ทั้งนี้ตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่แพทยสภาประกาศกำหนดโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ
• มาตรา ๑๗ การสร้าง การเก็บรักษา การใช้ประโยชน์จากตัวอ่อน หรือการทำให้สิ้นสภาพของตัวอ่อน ต้องดำเนินการตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่แพทยสภาประกาศกำหนดโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ แต่จะกำหนดให้เก็บรักษาหรือใช้ประโยชน์จากตัวอ่อนที่มีอายุเกินกว่าสิบสี่วันนับแต่วันปฏิสนธิไม่ได้ ทั้งนี้ อายุของตัวอ่อนไม่นับรวมระยะเวลาในการแช่แข็งตัวอ่อน
• มาตรา ๑๘ ในการให้บริการเกี่ยวกับเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ทางการแพทย์ ผู้ให้บริการเกี่ยวกับเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ทางการแพทย์ อาจทำการตรวจวินิจฉัยโรคทางพันธุกรรมในตัวอ่อน ที่อาจเกิดขึ้นได้ตามความจำเป็นและสมควร ทั้งนี้ ต้องไม่เป็นการกระทำในลักษณะที่อาจทำให้เข้าใจได้ว่า เป็นการเลือกเพศการตรวจวินิจฉัยตามวรรคหนึ่ง ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่แพทยสภา ประกาศกำหนดโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ
• มาตรา ๑๙ ภายใต้บังคับมาตรา ๑๕ และมาตรา ๑๖ การผสมเทียมต้องกระทำต่อหญิงที่มีสามีที่ชอบด้วยกฎหมายและเป็นไปตามมาตรฐานการให้บริการเกี่ยวกับการผสมเทียมที่แพทยสภาประกาศกำหนดโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ
• มาตรา ๒๐ การผสมเทียมโดยใช้อสุจิของผู้บริจาคต้องได้รับความยินยอมเป็นหนังสือจากสามีและภริยาที่ชอบด้วยกฎหมายที่ประสงค์ให้มีการผสมเทียมการให้ความยินยอมตามวรรคหนึ่ง ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่แพทยสภาประกาศกำหนดโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ

ดังนั้นสามีภรรยาคู่ไหนที่ยังไม่ได้จดทะเบียนสมรส หากวางแผนรักษาภาวะมีบุตรยาก ก็จูงมือกันไปจดทะเบียนสมรสให้เรียบร้อยก่อน และนำทะเบียนสมรสติดตัวมาที่โรงพยาบาลด้วยเมื่อเริ่มทำการรักษาภาวะมีบุตรยาก

ที่มา : พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็กที่เกิดโดยอาศัยเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ทางการแพทย์ พ.ศ. 2558

นพ.วิสุทธิ์ สุวิทยะศิริ
สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา/เวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
ศูนย์เทคโนโลยีเพื่อการมีบุตร

ปรึกษาทุกปัญหาสุขภาพแบบออนไลน์
ไม่เสียค่าใช้จ่าย